اثر مصرف مکمل های کود آلی بر عملکرد دانه، کارآیی مصرف نیتروژن و خصوصیات تبدیل دو رقم برنج (oryza sativa l.)

به منظور بررسی اثر مصرف مکملهای تجاری کود آلی (آمینول فورته، فسنوترن و کادوستیم) بر خصوصیات تبدیل شلتوک به برنج و کارآیی مصرف کود نیتروژن (به فرم اوره) در دو رقم برنج، یک آزمایش مزرعه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ?? تیمار و ? تکرار در سال ???? در مؤسسه تحقیقات برنج کشور- رشت، اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 5 سطح کودی [سه نوع کود شیمیایی با مقادیر کامل هر یک از آنها (برای برنج رقم خزر: نیتروژن90، فسفر ?? و پتاسیم ?? کیلو گرم در هکتار و برای برنج رقم هاشمی: نیتروژن ?? ، فسفر ?? و پتاسیم ?? کیلو گرم در هکتار)، سه نوع کود شیمیایی با مقادیر کامل هر یک از آنها + سه نوع مکمل کود آلی (آمینول فورته، فسنوترن و کادوستیم) به میزان یک لیتر در هکتار به صورت محلول پاشی روی برگ به ترتیب در مراحل پنجه زنی، تکامل خوشه (آبستنی) و شیری شدن دانه ها، سه نوع کود شیمیایی با مقادیر ?? درصد آنها + سه نوع مکمل کود آلی، سه نوع مکمل کود آلی و تیمار شاهد (بدون مصرف کودهای شیمیایی و مکمل های آلی) و رقم برنج در ? سطح (خزر و هاشمی)] بودند. صفات مورد اندازه گیری شامل ترک خوردگی دانه ها پس از خرمنکوبی و پس از خشکاندن شلتوک، کارآیی تبدیل، میزان برنج خرد، عملکرد دانه و کارآیی های مصرف کود نیتروژن بودند. نتایج نشان داد که میزان ترک خوردگی دانه ها پس از خشکاندن شلتوک در رقم هاشمی بیشتر از رقم خزر بود. بیشترین میزان برنج خرد در رقم هاشمی و تیمارهای سه مکمل کود آلی و شاهد مشاهده شد و تیمار کودی 50 درصد کود شیمیایی + سه مکمل کود آلی، کمترین میزان برنج خرد (6/9 درصد) را داشت. بالاترین کارآیی تبدیل نیز (2/69 درصد) از تیمار کود شیمیایی کامل + سه مکمل کود آلی بدست آمد. بیشترین میزان عملکرد دانه (1/5371 کیلوگرم در هکتار) نیز از تیمار کود شیمیایی کامل + سه مکمل کود آلی بدست آمد. تیمار کودی 50 درصد کود شیمیایی + سه مکمل کود آلی، بیشترین مقدار کارآیی زراعی نیتروژن (3/23 کیلوگرم بر کیلوگرم) و کارآیی جذب نیتروژن (4/26 کیلوگرم بر کیلوگرم) را داشت. رقم هاشمی نیز در انواع کارآیی های مصرف نیتروژن بر رقم خزر برتری داشت. نتایج نشان داد که با مصرف مکمل های کود آلی، می توان در مصرف کود شیمیایی کاهش صرفه جویی کرده و باعث افزایش انواع کارآیی های نیتروژن گردید.